বিশ্লেষণঃ আঞ্চলিক বিকল্প, মিঞাবাদ, খিলঞ্জীয়াৰ অধিকাৰ আৰু সমাধান ::ৰক্তিম শৰ্মা

আঞ্চলিক বিকল্প, মিঞাবাদ, খিলঞ্জীয়াৰ অধিকাৰ আৰু সমাধান

ৰক্তিম শৰ্মা

মিঞা শব্দটোৰ সৈতে আমি এইকাৰণেই সহমত নহও যে এই শব্দটোৰে 'মুছলমান নিৰ্যাতিত’ সূত্ৰৰে এচামে 'মুছলমান ব্ৰাদাৰহুদ' ধৰণৰ পৰিচয়মূলক ৰাজনীতি কৰিব বিচাৰিছে আৰু শত্ৰু হিচাপে চিহ্নিত কৰিছে খিলঞ্জীয়া অসমীয়াক ৷ ইয়াৰ লগে লগে এক বংগীয় জাতীয়তাবাদ তলে তলে শিপাবলৈ লৈছে৷ 

বংগৰ পৰা আমদানি হোৱা এই কচৰৎ আৰম্ভ কৰিছে গৰ্গ চেটাৰ্জী হ’তৰ দৰে এচাম উগ্ৰ বঙালী জাত্যাভিমানীয়ে ৷ খিলঞ্জীয়া অসমীয়া মানে বৃটিছ শাসনৰ পূৰ্বে অসমত যুগ যুগৰ পৰা ঐতিহাসিকভাৱে বসবাস কৰি অহাসকল যিসকলৰ সামাজিক-সাংস্কৃতিক মিলনেৰে অসমীয়া জাতিৰ সৃষ্টি ৷ বৃটিছ যুগৰ পৰা ধাৰাবাহিকভাৱে প্ৰব্ৰজিত সকলে অসমীয়া ভাষা গ্ৰহণৰ দ্বাৰা এই অসমীয়া পৰিচয় গ্ৰহণ কৰিছে যদিও সামাজিক একীভৱনৰ পৰা এতিয়াও বহু যোজন দূৰত অৱস্থান কৰিছে ৷ কব পাৰি যে বিভিন্ন কাৰকে এই একীভৱনত বাধা দি ৰাখিছে ৷

অসমৰ সমাজখন সামন্তবাদৰ পৰা মুক্ত নহয় আৰু তাৰবাবেই সামান্তযুগীয় ত্ৰুটিবোৰ জীয়াই আছে ৷ এটা সম্প্ৰদায়ৰ সৈতে আনটো সম্প্ৰদায়ৰ সামাজিক দূৰত্ব এতিয়াও আছে ৷ সুবিধা পালেই

সম্প্ৰদায়ৰ নাম লৈ উপলুঙা প্ৰায় প্ৰতিটো জনগোষ্ঠীয়েই ইটোৱে সিটোক কৰি আহিছে ৷ বামুন- কায়স্থই কচাৰীক, কচাৰীয়ে গাৰোক, গাৰোই ৰাভাক, কোচে কচাৰীক, আহোমে চুতীয়াক, মৰাণে আহোমক , সকলোৱে মিলি বামুনক উপলুঙা-বিদ্ৰুপ আদি সমাজত চলি অহা বিষয় ৷ আনকি অমুক চুবুৰীটোক, অমুক জিলাখনক , কামৰূপীখিনিক ঢেকেৰী আদিৰ শেষ নাই ৷ ইজনে সিজনৰ অনুন্নয়নৰ বাবে আনটোক গালি দিছোঁ ৷ কিন্তু আমাৰ মাজত ইমানবোৰ ভিন্নতা থকাৰ পিছতো কিন্তু উমৈহতীয়া বিষয়ত আমি বেছিভাগেই একেলগে আগবাঢ়িছোঁ ৷

শাসকশ্ৰেণীৰ হিন্দুকেন্দ্ৰিক অসমীয়া উগ্ৰ জাত্যাভিমান ৰ বাবে জনগোষ্ঠীয় উত্থান হৈছে ৷ কিন্তু কেৱল এইটো কাৰণেই নে ? জনগোষ্ঠীসকলৰ সংৰক্ষণ আন্দোলন কেৱল এটা কাৰণেই নহয় ৷ ভাৰতৰ দৰে এক ৰাষ্ট্ৰব্যৱস্থাত য’ত সমবিকাশ সম্ভৱ নহয় তাত ক্ষূদ্ৰ ক্ষূদ্ৰ প্ৰান্তীয় শক্তিবোৰে নিজৰৰাজনৈতিক-অৰ্থনৈতিক-সাংস্কৃতিক উন্নতিৰ বাবে চিন্তা কৰাটো স্বাভাৱিক ৷ ইয়াৰ উপৰিও ৰাষ্ট্ৰবাদী শক্তিৰ উচটনি আছেই ৷ আন এক মুখ্য কাৰণ ব্যাপক হাৰত বৈধ-অবৈধ প্ৰব্ৰজন ৷ এই কাৰণবোৰ সময়ে সময়ে সলনি হৈছে ৷ পূৰ্ববংগীয় মুছলমানৰ জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ অস্বাভাৱিক হাৰৰ বাবেই জনজাতিসকলে আজি অসমীয়া একক পৰিচয়ত থাকিব বিচৰা নাই৷ তেওঁলোকৰ নিজা গোষ্ঠীজ পৰিচয়তে সীমাবদ্ধ থাকি নিজৰ অস্তিত্ব ৰক্ষা কৰিব খুজিছে ৷ জনগোষ্ঠীবোৰৰ মাজত মধ্যশ্ৰেণীৰ সৃষ্টিৰ ফলত তেওঁলোকৰ মাজতো ক্ষমতাকেন্দ্ৰিক ৰাজনীতি চলিছে৷ এইবোৰে আমাৰ মাজত বিভেদ আনি আমাৰ উমৈহতীয়া শত্ৰুবোৰক লাভান্বিত কৰিছে ৷

পূৰ্ববংগীয় মূলৰ মুছলমানৰ মাজতো শিক্ষিত মধ্যশ্ৰেণীৰ আৱিৰ্ভাৱ হৈছে আৰু স্বাভাৱিকতেই ক্ষমতাৰ ৰাজনীতি চলি আহিছে ৷ অসম আন্দোলনৰ সময়ৰ পৰা আজিলৈকে বহুত নেতৃত্ত সলনি হ’ল আৰু স্বাভাৱিকতেই ’মিঞা-ৰাজনীতি’ ৰে অশিক্ষিত মানুহখিনিৰ ভোট আদায়ৰ কৌশল চলি আহিছে ৷ নতুন নতুন ৰাজনৈতিক কাৰ্ড বজাৰত আহিছে ৷ যেনে, মিঞাই মাতৃভাষা বাংলা লিখিব লাগে, আই এম ডি টি, ডি ভোটাৰ , এন আৰ চি আদি ৷ অসমৰ কোনো তেওঁলোকৰ বিপদৰ সময়ত থিয় হোৱা নাই নে ? কমসংখ্যক হ’লেও নিশ্চয় আছে ৷ কিন্তু বিদেশী খেদা আন্দোলনৰ পৰা আজিলৈ যিবোৰ ৰাজনৈতিক ঘটনাক্ৰম সেইবোৰে এনে এক পৰিবেশ তৈয়াৰ কৰা নাই যে কোনো জাতীয় সংগঠনে ডি-ভোটাৰৰ নামত ভাৰতীয় লোক হাৰাশাস্তিৰ বিৰূদ্ধে ষ্পষ্টকৈ বিৰোধ কৰিব ৷ এইবোৰ সমস্যাক জীয়াই ৰাখিব খোজা হৈছে ৷ কোনে জীয়াই ৰাখিছে অকনমান চিন্তা কৰিলেই উত্তৰটো ওলায় ৷ কিন্তু লাফিকূলৰ হত্যাত যেনেকৈ সকলো অসমীয়াই বিৰোধ কৰিছিল সেয়া এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল ৷

নেলীৰ হত্যাকাণ্ড ইতিহাসৰ ক’লা দাগ। এইখিনি মানুহ যে প্ৰকৃততে শত্ৰু নহয় সেয়া জাতিটোক উপলব্ধি কৰাবলৈকে পৰাগ কুমাৰ দাসে চৰ চাপৰিলৈ গৈ মানুহখিনিক জাতীয় সংগ্ৰামত সংগঠিত কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল ৷ এটা কথা জানি থোৱা ভাল যে নেলীৰ হত্যাৰ যেনেকৈ কোনো বিচাৰ নহ’ল পৰাগ দাসৰ হত্যাৰো বিচাৰ নহ’ল। বিচাৰ নহ’ল জাতীয় সংগ্ৰামত ৰাষ্ট্ৰবাহিনীৰ হাতত হোৱা বহু মুক্তহত্যাৰো ৷ অৰ্থাৎ এইবোৰ সংঘাতৰ আঁৰৰ শক্তিবোৰক চিনাক্ত নকৰি অসমীয়াক জেনোফ’বিক বুলি বাহিৰত বৰঢোল বজাই গৰ্গহ’তৰ শিবিৰত অৱস্থান লোৱা নাই নে ? কিছুদিনৰ পৰা এক বিশেষ বাগধাৰাৰ সৃষ্টিৰে অসমৰ সমাজখনত যে বিষ ঢালিবলৈ চেষ্টা চলিছে সেয়া চোছিয়েল মিডীয়াত নজৰ দিলেই পোৱা যায়।

বিভেদৰ মাজতো একতাৰ নিদৰ্শনেৰে অসমীয়াই যুগ যুগ ধৰি জীয়াই আছে ৷ সামাজিক দূৰত্ব অসমীয়া সমাজত আছিল বাবেই আহোম আৰু কোচ প্ৰশাসনত ভিন্ন সম্প্ৰদায়ক ভিন্ন গাঁৱ-চুবুৰীত স্থাপন কৰা হৈছিল ৷ জনগাঁথনি সম্পৰ্কত বৰ বেছি ষ্পৰ্শকাতৰ অসমৰ সমাজ ৷ অসমীয়া সমাজৰ এই?ধমনীক নুবুজি শাসকশ্ৰেণীয়ে বা এচাম দালালে পূৰ্ববংগীয়মূলৰ মুছলমান শ্ৰমিকক আনি য’ত ত’তে বহুৱালে ৷ ৰাতিৰ ভিতৰতে গাঁও সৃষ্টি হ’ল ৷ এইবোৰে অসমীয়াক শংকিত কৰিলে ৷ ফলত জনগাঁথনিৰ পৰিৱৰ্তন হ’ল আৰু এচামৰ সাম্প্ৰদায়িক ৰাজনীতিৰ বাবে সুচল পৰিবেশ তৈয়াৰ হ’ল।

আমাৰ মাজত ভিন্ন নীতি-নিয়ম, জীৱনশৈলীৰ বাবে সামাজিক দূৰত্ববোৰ আছিল ৷ বামুনগাঁও, কোচপাৰা, গৰিয়াপাৰা আদি নাম কিয় ? আহোম-কোচ ৰজাই জানিছিল বাবেই ভিন্ন সম্প্ৰদায়ৰ লোকক ভিন্নকৈ ৰাখিছিল৷ কিন্তু ৰজাৰ কামত সবেই একেলগে যোগ দিছিল ৷ বাঘহাজৰিকা, ৰূপাই দাধৰা আদি প্ৰমাণ ৷ আজিৰ পৰা কিছুবছৰ আগতে মই এঘৰ মুছলমান বন্ধুৰ ঘৰত আশ্ৰয় লৈ আছিলোঁ ৷ বন্ধুৰ মাকে মোক ৰাতি ভাত নিদিয়ে ! বামুনৰ ল’ৰাক ভাত খুৱালে গুনাহ হব হেনো ! মোৰ আইতাই মোক্তাৱত চাকৰি কৰিছিল। নৈস্তিক ব্ৰাহ্মণ বিধৱা ! আইতাক কোনেও একো নাযাচিছিল ৷ অথচ কিমান গভীৰ সম্পৰ্ক আছিল ! আমি চহৰমুখী হ’লো ৷ সাম্প্ৰদায়িক অহমিকা বাঢ়িল ৷ মানুহৰ সেই চৰিত্ৰ কিন্তু সংশোধন নহ’ল। তাৰোপৰি অপৰাধবোৰৰ বাবে মুছলমানসকলক শংকা কৰা হ’ল ৷ প্ৰপাগাণ্ডাবোৰ আছেই ! আজিৰ দিনত বুজাবুজিবোৰো কমিছে ! প্ৰব্ৰজিতসকলৰ ভিন্ন ভাষা-ভিন্ন সংস্কৃতি আৰু জনসংখ্যা বৃদ্ধি , অপৰাধ আৰু ৰাজনৈতিক কথাবোৰত এইবোৰ বাঢ়িছে। সেইবুলি আজিও থলুৱাসকলৰ মাজত ভাতৃত্ববোধ কমা নাই। পূৰ্ববংগীয়মূলৰ মুছলমানসকলক সহজভাবে লব নোৱাৰাটো সঁচা ৷ অৱশ্যে নতুন শিক্ষিত প্ৰজন্মৰ মাজত এইবোৰ সংকীৰ্ণতা কমিছে ৷ আমি আশাবাদী হব লাগিব ৷

আমাৰ সমাজত হেজাৰ বিভিন্নতা থকা স্বত্বেও সামাজিক-ৰাজনৈতিক-অৰ্থনৈতিক ক্ষেত্ৰত আমি কিন্তু ইজনে সিজনক এৰাই চলিব নোৱাৰোঁ ৷ কোনো এটা সম্প্ৰদায়ক এৰাই চলাতো অসম্ভৱ ৷ য’ত আজি বিশ্বত কোনো এখন দেশেই কোনো এখন দেশক এৰাই চলিব নোৱাৰা পৰিস্থিতি ৷ পূৰ্ববংগীয় মূলৰ মুছলমানসকলৰ এচাম সম্পূৰ্ণকৈ অসমীয়া সমাজত জাহ গৈছে ৷ গৰিষ্ঠসংখ্যকে এতিয়াও পৰা নাই ৷ কাৰণ মাথো এটা নহয়৷ একমাত্ৰ কাৰণ বুলি মূলসুতিৰ অসমীয়াক সদায় দোষাৰোপ কৰি থকা মানে আন কাৰণবোৰক উপেক্ষা কৰা ৷ সমাজবিজ্ঞানী সকলৰ মতেও প্ৰব্ৰজনকাৰী সম্প্ৰদায় এটাই নিজস্বতা ত্যাগ কৰি সেই ভূমিৰ সংস্কৃতিত জাহ যাবলৈ এশ বছৰ সময় যথেষ্ট নহয় ৷ ঐতিহাসিকভাৱে অসমৰ সমাজ প্ৰব্ৰজিত সমাজ ৷ ই এক একক পৰিচয়ত উপনীত হবলৈ হেজাৰ বছৰ সময় লৈছে ৷ অৱশ্যে গৰিষ্ঠসংখ্যকৰ মাজত অসমীয়া সমাজত বিলীন হোৱাৰ আকাংক্ষা এতিয়াও আছে ৷

পূৰ্ববংগীয় মুছলমান সকল অসমৰ সমাজ জীৱনৰ অপৰিহাৰ্য অংগ তাত কোনো সন্দেহ নাই ৷ অসমৰ সাধাৰণ মানুহে কৃষি কৰ্ম-উৎপাদন ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকক জড়িত কৰিছিল আৰু আজি তেওঁলোক নিজেই কৃষি-স্বাৱলম্বী ৷ অসমীয়া সমাজে তেওঁলোকক মৰ্যাদাও দিছে ৷ জাতীয় সংগঠন অসম সাহিত্য সভাই গঠন কৰা চৰ-চাপৰি সাহিত্য পৰিষদৰ পৰা নানান সামাজিক ক্ষেত্ৰত তেওঁলোকৰ শিক্ষিতই আগভাগ লৈছে ৷ চাকৰি-বাকৰি-ঠিকা-ঠুকুলি-খুচুৰা ব্যৱসায় আদি সকলোতে অসমীয়া সমাজৰ সৈতে একেলগে আগবাঢ়িছে ৷ ’অসমত মিঞাই কিয় চাকৰি পাব ’ বুলি কোনোৱে প্ৰশ্ন কৰিছে জানো ? ৰেলৰ চাকৰি বিহাৰ-ইউপিৰ লোকে কিয় পাব বুলিহে আন্দোলন হৈছে ৷

সময়ে সময়ে বিদেশীৰ সন্দেহত পূৰ্ববংগীয় মুছলমান নিগ্ৰহ হৈছে ৷কিন্তু এনেতো নহয় যে য’তে গৈছে তাতেই প্ৰতিৰোধৰ মুখামুখী হৈছে ? কিন্তু অসমত লাখ লাখ বাংলাদেশী থকাৰ পৰিসংখ্যাবোৰ অসমীয়াৰ মগজুৰ ফচল নে ? কোনে দিছিল পৰিসংখ্যাবোৰ ? দাঢ়ি-টুপী দেখিলেই বিদেশী বুলি আখ্যা দিয়াৰ কাৰণ কি ? চেনেলবোৰে অহৰহ বজাই থকা নিউজবোৰেই নহয়নে ? অসমত বিদেশীৰ কথা ক’লেই পূৰ্ববংগীয় মূলৰ নেতাসকলে গা পাতি লয় আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ ভাও জুৰি ৰাজনীতি আৰম্ভ কৰি দিয়ে ৷ ঠিক যেনেদৰে হিন্দু বাংলাদেশীৰ ক্ষেত্ৰত কিছুমান জাতীয় সংগঠনে সুবিধাজনক অৱস্থান লয় ৷ অসমত যেনেকৈ পূৰ্ববংগীয় মুছলমান নিগ্ৰহ হৈছে তেনেদৰে পূৰ্ববংগীয় মুছলমানৰ হাতত খিলঞ্জীয়া লোক নিগ্ৰিহীত হোৱাৰ উদাহৰণ কম নহয়। সেইবোৰ কিন্তু আলজাজিৰাত বাতৰি হোৱাগৈ নাই ! সকলো সম্প্ৰদায়-গোষ্ঠীৰ মাজত এচাম সংকীৰ্ণ-অবিবেচক লোক থাকেই ৷ ৰাজনৈতিক উচটনিত এচাম লোক সহজেই ভোল যায়৷

এতিয়া কথাটো হ’ল আমি কি কৰা উচিত ? উপৰোক্ত বিশ্লেষণত হয়তো কিছু অনাকাংক্ষিত ত্ৰুটি থাকিব পাৰে কিন্তু আমি কাকো তোষামোদ কৰিব নিবিচাৰি নিৰ্মোহভাৱে চাব খোজো৷ অন্যথা সঠিক সমাধানৰ বাট সদায় ধুসৰ হৈ ৰব ৷ আমি আমাৰ পিছৰ প্ৰজন্মলৈ এইবোৰ সমস্যা এৰি থৈ যোৱাৰ পক্ষপাতি নহয়। তেনেহ’লে বাট ক’ত ? বাট এটা উলিয়াব লাগিব ৷ আনলৈ দোষ ঠেলি, অমুকক বাদ দি তমুকক বাদ দি আমি বাট উলিয়াব নোৱাৰো ৷ আমি আগতেই কৈছো যে পূৰ্ববংগীয় মুছলমান অসমীয়া জাতীয় পৰিচয়ৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংগ ৷ এইসকলে মাতৃভাষা অসমীয়া বুলি পৰিচয় নিদিয়াহেতেন আমি হয়তো বাংলা মাধ্যমত লিখা পঢ়া কৰিব লাগিলহেতেন ৷ উৎপাদন ক্ষেত্ৰতো তেওঁলোক গুৰুত্বপূৰ্ণ ৷ আকৌ জনসংখ্যাৰ ফালৰ পৰা চালে তেওঁলোকৰ TFR খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীৰ তুলনাত প্ৰায় আঢ়ৈগুণ বেছি ৷ ৰাজনৈতিক ক্ষমতা-অধিকাৰ আদি যিহেতু সংখ্যাৰ খেল গতিকে আমি সংখ্যাক অস্বীকাৰ কৰিব নোৱাৰোঁ ৷ অসমৰ খিলঞ্জীয়া লোকে ত্ৰিপুৰীৰ দৰে দশা হবলৈকো ৰাজি নহয় ৷ সেয়ে এক উপায় লাগে ৷ অসমৰ কিছুমান মানুহে ভবাৰ দৰে কথাবোৰ নহয় ৷ পূৰ্ববংগীয় মূলৰ সাধাৰণ মানুহখিনি শান্তিপ্ৰিয় আৰু সকলোকে সন্মান কৰিব জানে ৷ আজিকালি এচাম উদণ্ড লোকৰ সৃষ্টি হৈছে সেয়াও মিছা নহয় ৷

১) পূৰ্ববংগীয়মূলৰ শিক্ষিত মুছলমানসকলক লৈ এখন উমৈহতীয়া প্লেটফৰ্ম ৷ য’ত আমি সমস্যাবোৰ খুলি আলোচনা কৰিব পাৰো।

২) খিলঞ্জীয়া সকলৰ ৰাজনৈতিক-সামাজিক সংৰক্ষণৰদ্বাৰা ভৱিষ্যতে যাতে অসমৰ ভাগ্যনিয়ন্তা হৈ থাকিব পাৰে তাৰ সিদ্ধান্তত উপনীত হোৱা । তাৰবাবে বুজাবুজিৰ মাজেৰে পূৰ্ববংগীয়মূলৰ নেতৃত্বয়ো এৰাধৰা কৰা ৷

৩) পৰষ্পৰৰ প্ৰতি সন্মানেৰে সকলোৱে একেলগে অসম আৰু অসমবাসীৰ উন্নতি-প্ৰগতিৰ বাবে একেলগে কাম কৰি যোৱা ৷

৪) পূৰ্ববংগীয় লোকে নিজৰ অঞ্চলত ৰাভাদিৱস-শিল্পীদিৱস-বিহুমেলা আদিৰ জৰিয়তে এক সামাজিক বাতাবৰণ তৈয়াৰ কৰা ৷ ঘৰত যি ভাষাই নকওক কিয় অসমীয়া সমাজৰ সৈতে জীন যাব পৰাকৈ প্ৰয়োজনত থলুৱা সাংস্কৃতিক জীৱন শৈলী গ্ৰহণ কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰা। জনসংখ্যা বৃদ্ধি হ্ৰাস কৰাত ব্যৱস্থা লোৱা ।

৪) মূলসুঁতিৰ অসমীয়াই নিজকে সংশোধন কৰিবলৈ হেজাৰ কথা আছে যিবোৰ ইয়াত লিখি শেষ নহব ৷ অন্ততঃ সাম্প্ৰদায়িক ঘৃণা আৰু সমাজৰ বিভিন্নতাক শ্ৰদ্ধা কৰিবলৈ শিকিব লাগিবই ৷ নাদৰ ভেকুলীৰ দৰে নাদৰ ওপৰত দেখা আকাশখনেই যে আকাশ নহয় সেয়া বুজিব লাগিব ৷

প্ৰত্যেকেই নিজৰ নিজৰ অহমিকা ত্যাগ কৰি আগবাঢ়ি নাহিলে সময়ে কাকো ক্ষমা নকৰিব ৷ পৰাগ কুমাক দাস জীয়াই থকাহেতেন এয়া হয়তো ইমানদিনে সমাধান হৈ গ’লহেতেন ৷ এতিয়াও অৱশ্যে সিমানো পলম হৈ যোৱা নাই ৷ এক আঞ্চলিক বিকল্প ৰাজনীতিৰ বাবে এই সমাধান অতি জৰুৰী ৷

লেখকৰ আন প্ৰকাশিত লেখাবোৰ পঢ়িবলৈ ক্লিক কৰকঃ https://www.xukhdukh.com/search/label/RAKTIM%20SARMAH