ডাঃ অজিত কুমাৰ পটঙ্গীয়া

প্ৰাক-কৰ্কটৰোগ "লিউকোপ্লাকিয়া"ৰ আধুনিক চিকিৎসা

 ডাঃ অজিত কুমাৰ পটঙ্গীয়া

মুখত কৰ্কটৰোগৰ প্ৰাক-অৱস্থা বগা ঘাঁবোৰক সাধাৰণতে লিউকোপ্লাকিয়া বুলি কোৱা হয়। লিউকোপ্লাকিয়া হৈছে মুখৰ শ্লেষ্মা আৱৰণত বগা বা ধূসৰ দাগ থকা এক অৱস্থা, যি গালৰ ভিতৰভাগ, আলু, জিভা, আৰু কেতিয়াবা ডিঙিত হয়। 

যদিও লিউকোপ্লাকিয়াৰ বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে কৰ্কটৰোগলৈ পৰিবৰ্তিত নহয়, কিছুমানৰ মুখৰ কৰ্কট ৰোগত পৰিণত যোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে। সেয়েহে, ইয়াৰ তৎক্ষণাৎ নিৰ্ণয় আৰু চিকিৎসা কৰাটো অত্যাৱশ্যকীয়। মই অধ্যয়ণ আৰু কাম কৰি অহা আমেৰিকা, কানাডা, চৌদিআৰৱ, ইৰাণ আদি দেশতকৈ বাংলাদেশৰ ঢাকাৰ এপল' হস্পিটালত দন্ত চিকিৎসা বিভাগৰ মূৰব্বী হৈ থাকোতে আৰু ভাৰতৰ অসমত থকা মোৰ ক্লিনিকত  লিউকোপ্লাকিয়া হোৱা ৰোগী বহুত বেছি পাইছো। সেয়েহে হয়তো পৃথিৱীৰ ভিতৰৰে ভাৰতৰ উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্লত মুখৰ কৰ্কটৰোগীৰ সংখ্যা বেছি। গতিকে আজি লিউকোপ্লাকিয়া আৰু ইয়াৰ সু-চিকিৎসাৰ এক অৱলোকন দিয়াৰ চেষ্টা কৰিলো:

লিউকোপ্লাকিয়া ৰোগ নিৰ্ণয়:

নিদানিক পৰীক্ষা: সাধাৰণতে এজন সু-শিক্ষিত আৰু প্ৰচুৰ অভিজ্ঞতাসম্পন্ন দন্ত চিকিৎসকে মুখৰ ভিতৰভাগৰ জ্বলা-পোৰা হোৱা বা নোহোৱাকৈ থকা বগা ঘাঁবোৰ পৰীক্ষা কৰি লিউকোপ্লাকিয়া হয় নে নহয় নিৰ্ণয় কৰিব পাৰে। লিউকোপ্লাকিয়া বগা বা ধূসৰ দাগ হিচাপে মুখত দেখা যায় যাক মুখৰ ভিতৰত জিভা আদিত জমা হৈ থকা খাদ্যকণাৰ অৱশিষ্টৰ দৰে স্ক্ৰেপ কৰি চাফা কৰিব নোৱাৰি।

বায়োপ্সী: যদি ঘাঁবোৰ সন্দেহজনক যেন লাগে বা যদি ৰোগীৰ মুখৰ কৰ্কট ৰোগৰ বিপদাশংকাৰ কাৰকবোৰ থাকে, দন্ত চিকিৎসকে বায়োপ্সীৰ পৰামৰ্শ দিব পাৰে। বায়োপ্সীৰ সময়ত, ঘাঁৰ পৰা কলাৰ এটা সৰু টুকুৰা পৰীক্ষাৰ বাবে কটা হয় আৰু ইয়াত প্ৰাক-কৰ্কটৰোগ বা কৰ্কট ৰোগৰ কোষ আছে নে নাই নিৰ্ধাৰণ কৰিবলৈ হিষ্টোপেথলজিকেল পৰীক্ষাৰ বাবে পৰীক্ষাগাৰলৈ প্ৰেৰণ কৰা হয় ।

লিউকোপ্লাকিয়াৰ বাবে বিপদাশংকাৰ কাৰকসমূহ:

ধপাত ব্যৱহাৰ: ধূমপান আৰু ধোঁৱাবিহীন ধপাত সামগ্ৰী ব্যৱহাৰ কৰিলে, তামোল-পান-চূণ খালে লিউকোপ্লাকিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা যথেষ্ট বৃদ্ধি হয়।

সুৰা পান: অত্যাধিক সুৰা পান হৈছে আন এক মুখ্য বিপদাশংকাৰ কাৰক।

এইচ.পি.ভি. সংক্ৰমণ: হিউমেন পেপিলোমাভাইৰাছৰ (এইচ.পি.ভি.) কিছুমান প্ৰকাৰৰ সংক্ৰমণ ৰ সৈতে মুখৰ ঘাঁৰ বিপদাশংকা বৃদ্ধি হোৱাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত, যাৰ ভিতৰত আছে লিউকোপ্লাকিয়া। এইচ.পি.ভি. অৰেল চেক্সৰ দ্বাৰা বিয়পিব পাৰে।

দীৰ্ঘম্যাদী জ্বলা-পোৰা: খহটা বা ভাঙি জোঙা হোৱা দাঁত, ভালকৈ খাপ নোখোৱা কৃত্ৰিম দাঁত বা মুখত দীৰ্ঘম্যাদী জ্বলা-পোৰাৰ অন্যান্য উৎসই লিউকোপ্লাকিয়াৰ সৃষ্টি আৰু বিকাশত অৰিহণা যোগাব পাৰে।

লিউকোপ্লাকিয়াৰ চিকিৎসা:

লেজাৰ থেৰাপী: লেজাৰ থেৰাপীত অস্বাভাৱিক কোষকলা বাষ্পীভূত বা আঁতৰাবলৈ পোহৰৰ এক কেন্দ্ৰীভূত ৰশ্মি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ই হৈছে কোনো পাৰ্শ্বক্ৰিয়া নথকা বা একেবাৰে নিম্নতম অসুবিধা অনুভৱ কৰা চিকিৎসা, যি লিউকোপ্লাকিয়া নিৰ্মূল কৰাত কাৰ্যকৰী, বিশেষকৈ মুখ আৰু জিভাৰ সংবেদনশীল এলেকাবোৰত। লেজাৰ চিকিৎসাৰ উপশম তুলনামূলকভাৱে দ্ৰুত হয়, যাৰ ফলত কম অসুবিধা হ'ব পাৰে, আৰু ই কোষকলাৰ লাইনিংবোৰ ধংস কৰাত পুনৰ লিউকোপ্লাকিয়া হোৱাৰ সম্ভাৱনা হ্ৰাস হয়।

অস্ত্ৰোপচাৰৰ : ডাঙৰ বা অধিক গুৰুতৰ ঘাঁৰ বাবে, অস্ত্ৰোপচাৰ আঁতৰোৱাৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে। এই প্ৰক্ৰিয়াটোত প্ৰভাৱিত কোষকলা বোৰ কাটি পেলোৱা হয়, যাৰ দ্বাৰা সকলো অস্বাভাৱিক কোষ আঁতৰ হোৱাতো নিশ্চিত হোৱাতো প্ৰয়োজন। অস্ত্ৰোপচাৰৰ দ্বাৰা হোৱা আঘাতটো বন্ধ কৰিবলৈ চিলাই দিয়া হ'ব পাৰে। লেজাৰৰে কৰিলে চিলাইৰ প্ৰয়োজন বেছি ক্ষেত্ৰতে নহয়।

ঔষধ: কিছুমান ক্ষেত্ৰত, বিশেষকৈ যেতিয়া ঘাঁবোৰ প্ৰাথমিক অৱস্থাত থাকে, সৰু হয়, তেতিয়া সাময়িক বা প্ৰণালীবদ্ধ ঔষধ প্ৰয়োগ কৰিব পাৰি। এই ঔষধবোৰত স্বাস্থ্যকৰ কোষৰ বিকাশ আৰু আৰোগ্যক কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ প্ৰয়োজনীয় খাদ্যপ্ৰাণ, চিৰাম আদি অভিজ্ঞতাসম্পন্ন চিকিৎসকে ব্যৱহাৰ কৰে।

জীৱনশৈলীৰ পৰিৱৰ্তন: ৰোগীসকলক সদায় জীৱনশৈলীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ পৰিৱৰ্তন কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিয়া হয়:

ধূমপান বন্ধ কৰা: পুনৰ নহ'বলৈ আৰু মুখৰ কৰ্কট ৰোগৰ সৃষ্টি আৰু বিকাশৰ আশংকা হ্ৰাস কৰিবলৈ ধূমপান আৰু ধপাত সেৱন ত্যাগ কৰাটো অত্যাৱশ্যকীয়।

তামোল, পাণ, চূণ, জলকিয়া, মছলা বন্ধ কৰা: তামোল, পাণ, চূণ, জলকিয়া, মছলা আদি উত্তেজক পদাৰ্থ সেৱন বন্ধ কৰিলে কোষকলাৰ উত্তেজনা নিবাৰণত সহায়ক হয়।

মুখৰ পৰিচ্ছন্নতা: নিয়মীয়া দাঁত আৰু মুখৰ পৰীক্ষাকে ধৰি ভালদৰে মুখ পৰিস্কাৰ- পৰিচ্ছন্ন কৰা অভ্যাস বজাই ৰাখিলে, লিউকোপ্লাকিয়াৰ লগতে, ই  জ্বলা-পোৰা, জটিলতা আৰু কৰ্কটলৈ পৰিবৰ্তিত হোৱা প্ৰতিহত কৰিব পাৰি।

অনুসৰণ আৰু নিৰীক্ষণ:

লিউকোপ্লাকিয়া আগতে হোৱা ৰোগীসকলে অভিজ্ঞ দন্ত চিকিৎসকৰ সৈতে নিয়মীয়া ফলো-আপ এপইণ্টমেণ্ট লৈ পৰীক্ষা কৰি থাকিব লাগে। নিয়মীয়া ফলো-আপবোৰে চিকিৎসা কৰা অঞ্চলবোৰত নিৰীক্ষণে পুনৰ হব পৰা বা ক্ষতিকাৰক ৰূপান্তৰৰ আগতীয়া চিনাক্তকৰণৰ সুবিধা দিয়ে।

ধপাত, তামোল-পাণ-চূণ আৰু অত্যাধিক সুৰা পৰিহাৰ কৰাৰ লগতে পুস্তিকৰ খাদ্য, নিয়মীয়াকৈ ব্যায়াম, যোগ, ধ্যান আদিৰে এক স্বাস্থ্যকৰ জীৱনশৈলী নিৰন্তৰ পালন কৰাটো দীৰ্ঘম্যাদী মুখৰ স্বাস্থ্যৰ বাবে গুৰুত্বপূৰ্ণ।

মনকৰিবলগীয়া কথা যে - সকলো লিউকোপ্লাকিয়া ৰোগ কৰ্কটৰোগলৈ পৰিবৰ্তন নহয়। অৱশ্যে, বিপদাশংকা হ্ৰাস কৰিবলৈ আৰু সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সম্ভৱ ফলাফল নিশ্চিত কৰিবলৈ আগতীয়া ৰোগ নিৰ্ণয় আৰু উপযুক্ত ব্যৱস্থাপনা অত্যাৱশ্যকীয়। এজন অভিজ্ঞ দন্ত চিকিৎসকৰ সৈতে আলোচনা কৰি চিকিৎসাৰ সিদ্ধান্ত ল'ব লাগে যি ব্যক্তিজনৰ নিৰ্দিষ্ট অৱস্থা আৰু প্ৰয়োজনীয়তাৰ প্ৰতি লক্ষ্য কৰি পালন কৰিব পাৰি। যদি আপোনাৰ যিকোনো কৰ্কট ৰোগ প্ৰতিৰোধ বা চিকিৎসাৰ বিষয়ে কোনো সন্দেহ বা উৎদিগ্নতা আছে, তেন্তে আপোনাৰ ব্যক্তিগতকৃত নিৰ্দেশনা আৰু পৰামৰ্শৰ বাবে এজন সুশিক্ষিত আৰু অভিজ্ঞ চিকিৎসক বিশেষজ্ঞৰ সৈতে আপোনাৰ সমস্যা সন্বন্ধে পৰামৰ্শ কৰা উচিত।

লেখক গুৱাহাটীৰ ছয়মাইলৰ গ্লীজ ক্লিনিকৰ মুখ আৰু লেজাৰ দন্ত চিকিৎসক, গ্লীজ ক্লিনিক, ছয়মাইল,গুৱাহাটী (www.glitzbestdentistindia.co.in), দন্তচিকিৎসাৰ প্ৰাক্তন মূৰৰ্বী,এপল হস্পিটাল,ঢাকা, ফোন আৰু হোৱাটছআপ: 8638140006